Ngày hội đọc sách tại xã Nghĩa Lộc, huyện Nghĩa Đàn ( nguồn ảnh: Tỉnh đoàn NA)

Văn hóa đọc ở Nghệ An trong những năm qua đã có những bước phát triển. Điều đó thể hiện ở những con số sau: Hệ thống thư viện công cộng đã phát triển từ tỉnh tới huyện và đang vươn tới nhiều xã trên địa bàn toàn tỉnh, bao gồm 01 thư viện tỉnh, 19 thư viện huyện, thành, thị. Trong loại thư viện phục vụ công chúng còn có hàng trăm thư viện, tủ sách cơ sở ở xã, tủ sách pháp luật và điểm bưu điện văn hóa xã. Quy mô của của thư viện tỉnh và huyện, thành, thị ngày càng được mở rộng về số lượng bản sách và kinh phí hoạt động. Các thư viện đang trong giai đoạn chuyển đổi từ thư viện truyền thống sang thư viện điện tử/thư viện số. Tại các vùng nông thôn nhiều nơi đã có những điểm đọc sách báo cho người dân. Các bước phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng đã tạo cho hệ thống thư viện công cộng có sự gần gũi, thân thiện với mọi người dân. Mỗi năm hàng nghìn tên sách, báo, tạp chí được xuất bản. Các hoạt động Ngày sách và Văn hóa đọc, cuộc thi tuyên truyền giới thiệu sách, cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc được tổ chức hàng năm thu hút đông đảo các em học sinh và người dân tham gia. Các hoạt động này đã góp phần quan trọng trong việc hình thành lên một thế hệ đọc tương lai và đồng thời phát triển mạnh mẽ văn hóa đọc tại Nghệ An.

Tổng kết và trao giải Đại sứ văn hóa đọc lần thứ 3, năm 2021 (Ảnh Hồ Hà) 

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về tiếp tục triển khai Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng định hướng đến năm 2030, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Kế hoạch số 567/KH_UBND ngày 08/10/2021 Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021 – 2025 định hướng đến năm 2030.

Mục tiêu của kế hoạch là đến năm 2025 phấn đấu: 80% học sinh, sinh viên và người học tại các cơ sở giáo dục và 20% - 25% người dân ở khu vực nông thôn, 15% - 20% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, thư viện các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học, điểm bưu điện - văn hóa xã, cơ quan xuất bản và phát hành; 40% - 50% người dân và 85% người sử dụng thư viện có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí; 100% cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học phổ thông có thư viện trường học với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 50% cơ sở giáo dục ở bậc học phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; 80% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật; 80% thư viện các cơ quan nghiên cứu khoa học có vốn tài liệu nghiên cứu chuyên sâu. Đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 05 bản/người dân và đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; trung bình mỗi người dân đọc 04 cuốn sách/năm. Số lượng người truy cập và sử dụng thông tin tại các thư viện đạt 300.000 đến 400.000 lượt/năm.

Định hướng đến năm 2030:Tạo điều kiện để người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Duy trì và củng cố các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc; nhân rộng các mô hình phát triển văn hóa đọc đã được xây dựng, xây dựng kỹ năng thông tin cho người sử dụng. Hoạt động thư viện, xuất bản có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của người dân (bao gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử).

Kế hoạch đề ra 6 nhiệm vụ cần tập trung triển khai từ nay đến năm 2030 để xây dựng một xã hội học tập, một nét đẹp trong đời sống xã hội đó là:

1. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc. Chú trọng tổ chức các hoạt động ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, ngày Sách và bản quyền thế giới, cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc, cuộc thi tuyên truyền giới thiệu sách hàng năm.

2. Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng đọc và phương pháp đọc cho người dân thông qua các cuộc tập huấn, hội thảo khoa học, nói chuyện chuyên đề…

3. Xây dựng chương trình, đề án, chính sách để phát triển văn hóa đọc, tạo điều kiện thuận lợi, để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động văn hóa đọc. Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học; hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực trong hệ thống thư viện tư nhân và loại hình tủ sách.

4. Đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.Xây dựng Thư viện tỉnh thành Thư viện thông minh nhằm ứng dụng công nghệ hiện đại để gia tăng tiện ích phục vụ bạn đọc tiếp cận tri thức nhanh chóng, thuận tiện và mở rộng liên thông - liên kết các thư viện từ Trung ương tới cơ sở. 21/21 huyện, thành, thị có thiết chế thư viện cấp huyện;hoàn thiện hệ thống thư viện cấp xã, hệ thống thư viện tại các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông đảm bảo các điều kiện hoạt động theo quy định của Luật Thư viện.

5. Bổ sung, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ hoạt động văn hóa đọc tại Thư viện tỉnh, thư viện cấp huyện, cấp xã, thư viện trường học.

6. Mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thư viện. Tham gia các sự kiện, chương trình giao lưu, hợp tác quốc tế về văn hóa đọc trong và ngoài nước.