Thông báo của Ban Đối ngoại Trung ương Đảng cho biết, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Hoa Kỳ từ 6 đến 10/7 theo lời mời của chính quyền nước này. Thông báo nhấn mạnh đây là chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử. Lần đầu tiên, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thăm chính thức Hoa Kỳ. Cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Obama là cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo cao nhất của hai nước tuy có chế độ chính trị khác nhau nhưng đang có nhiều lợi ích song phương và đa phương trùng hợp.
Kết quả chuyến thăm
Theo TTXVN, dịp này, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ Đối tác Toàn diện giữa CHXHCN Việt Nam và Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Tuyên bố Tầm nhìn chung về Quan hệ Quốc phòng Việt Nam – Hoa Kỳ. Những Hiệp định và Thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm bao gồm:
- Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hoa Kỳ về tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập và Nghị định thư của Hiệp định;
- Bản Ghi nhớ giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc;
- Bản Ghi nhớ giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ về Chương trình các mối đe dọa đại dịch mới nổi và Chương trình An ninh Y tế Toàn cầu;
- Thỏa thuận Tài trợ giữa Cơ quan Phát triển và Thương mại Hoa Kỳ và Cục Hàng không Dân dụng Việt Nam;
- Việt Nam cấp giấy phép thành lập trường Đại học Fulbright Việt Nam mới.
Trước ngày lên đường sang Washington, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã trả lời phỏng vấn của hãng tin Mỹ Bloomberg hôm 3/7/2015. Một trong những nhận xét nổi bật là việc TBT Nguyễn Phú Trọng khẳng định Việt Nam sẽ dành ưu tiên cho quan hệ với Mỹ. TBT ĐCS Việt Nam nhận xét rằng, Hoa Kỳ “là một trong những đối tác quan trọng nhất trong chính sách đối ngoại của chúng tôi”. Theo hãng Bloomberg, các quan hệ về kinh tế, chính trị và an ninh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã phát triển trong thời gian qua, cho dù giữa hai nước vẫn tiếp tục tồn tại một số sự khác biệt trong các địa hạt như nhân quyền hay tự do tôn giáo.
Các chủ đề chính
Chuyến thăm diễn ra trong năm kỷ niệm lần thứ 20 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ và 40 năm chấm dứt chiến tranh, thống nhất Việt Nam. Chuyến thăm được thực hiện 2 năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ “Đối tác Toàn diện”. 20 năm kể từ khi bình thường hóa quan hệ, Hoa Kỳ ngày càng coi trọng vị trí địa - chiến lược và vai trò của Việt Nam trong khu vực. Từ 2012 đến nay, Chính phủ Hoa Kỳ nhiều lần chính thức mời Tổng Bí thư thăm Hoa Kỳ. Trong khi đó, Việt Nam đang tiếp tục đẩy mạnh tiến trình hội nhập toàn diện với việc chuẩn bị ký kết nhiều hiệp định thương mại lớn, trong đó có Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Hoa Kỳ là thành viên quan trọng nhất.
Ngoài việc củng cố và phát huy các điểm đồng, theo TBT Nguyễn Phú Trọng, chuyến công du Hoa Kỳ của ông sẽ là “cơ hội để hai bên thảo luận một cách cởi mở và thẳng thắn về những vấn đề bất đồng giữa hai bên”. Đối với TBT Nguyễn Phú Trọng, đối thoại sẽ cho phép tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, thu hẹp sự khác biệt và dần dần xây dựng lòng tin giữa hai bên, góp phần thúc đẩy thêm quan hệ lâu dài giữa hai nước. TBT Nguyễn Phú Trọng cũng xác nhận ba chủ đề chính sẽ được ông đề cập đến trong chuyến công du, cụ thể là Hiệp định thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP, hợp tác an ninh và biến đổi khí hậu.
Cách đây 20 năm về trước, các nhà ngoại giao cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều không có ý nghĩ là quan hệ sẽ phát triển đến mức như hôm nay. Ngày nay, quan hệ Việt – Mỹ là một mối quan hệ song phương phát triển nhanh nhất trong hoạt động đối ngoại của Việt Nam. Về mặt kinh tế, từ khi Hiệp định Thương mại song phương (BTA) có hiệu lực (cuối 2001), Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Về đầu tư nước ngoài, trên con số thống kê, Mỹ đứng thứ ba, hay thứ tư trong những nền kinh tế nước ngoài đầu tư vào Việt Nam. Nhưng xét cho cùng, nhiều công ty đầu tư vào đây nếu không phải từ Mỹ, thì cũng là do Mỹ đầu tư vào nước thứ ba trước khi đầu tư vào Việt Nam. Vì vậy, có thể nói ngay từ bây giờ, Mỹ là nước hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư vào Việt Nam.
Về an ninh chính trị, hai bên đã đạt được một bước tiến lớn. Hai nước đã đạt tới quy chế “đối tác toàn diện”. Mặc dù cái tên gọi như vậy, nhưng điều cốt lõi là hai nước đã chủ động xây dựng các mối quan hệ có chất lượng chiến lược và hợp tác ngày càng có hiệu quả. Về hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Mỹ, mối quan hệ này phát triển tương đối thuận lơi tuy không nhanh bằng kinh tế. Về phía Mỹ, họ muốn tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa, chẳng hạn như Mỹ sẵn sàng mời sĩ quan quân đội Việt Nam sang đào tạo, hặc chi tiền cho VN đào tạo. Việt Nam hoan nghênh ý tưởng này, tuy nhiên việc triển khai trên thực tế thì còn mất một thời gian nữa để cả hai phía chuẩn bị.
Mỹ và Việt Nam đều muốn có quan hệ đối tác chiến lược với nhau. Tuy nhiên, cả hai bên, vì nhiều lý do, đang tính toán việc nâng cấp mối quan hệ này. Nhưng, theo đại sứ Lê Công Phụng, đối tác hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ chỉ là cái tên gọi thôi, chứ về mặt nội hàm thì không khác với đối tác chiến lược. Trong quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ, hiện Việt Nam chú ý là chỉ hợp tác chứ không liên minh. Bởi liên minh là vấn đề phức tạp, trở thành đồng minh của Mỹ thì Việt Nam sẽ rơi vào thế khó xử trong quan hệ với những nước khác, chẳng hạn như với Trung Quốc hay Nga chẳng hạn. Ngay cả trong các nước ASEAN có những nước thích Mỹ, nhưng cũng có những nước không. Mà xu hướng trên thế giới hiện nay chủ yếu là tập hợp lực lượng trên cơ sở các lợi ích quốc gia của mỗi nước.
Triển vọng quan hệ
Cuối tháng trước, Quốc Hội Hoa Kỳ đã thông qua Luật cho phép Tổng thống Hoa Kỳ được đàm phán và ký kết nhanh các Hiệp ước Kinh tế với nước ngoài trong chương trình TPP (đối tác xuyên Thái bình dương). Vì vậy, TBT Nguyễn Phú Trọng là đại diện nước Á châu đầu tiên sẽ gặp trực tiếp Tổng thống Obama về vấn đề gia nhập TPP. Việt Nam cũng đã đề nghị Hoa Kỳ gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận các loại vũ khí chiến lược và công nghệ kỹ thuật cao để chúng ta có thể mua được các loại tàu chiến và các chiến đấu cơ tàng hình, các loại vũ khí chiến lược hiện đại. Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry sẽ có những thảo luận cụ thể các điều kiện liên quan đến vấn đề nầy.
Hai bên đã đạt được những thỏa thuận căn bản về kết quả của chuyến thăm Mỹ của TBT Nguyễn Phú Trọng, giúp tăng cường rõ rệt quan hệ quốc phòng giữa hai nước, mà nổi bật nhất là cuộc gặp gỡ “lịch sử” giữa Tổng thống Obama và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà Trắng và ra “Tuyên bố chung về Tầm nhìn của quan hệ Đối tác toàn diện và sâu rộng giữa Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ” cùng với “Tuyên bố tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ về quan hệ quốc phòng, định hướng hợp tác quốc phòng thời gian tới”. Theo nhận định của giới chuyên gia, nếu hai bên đồng ý thêm về việc gia tăng các chuyến thăm của hải quân Mỹ vào cảng Cam Ranh, thì cuộc công du của ông Trọng sẽ đánh dấu một thỏa thuận quan trọng về phương diện chiến lược giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
“Thực sự khi những người bạn Việt Nam chấp nhận chúng tôi và chúng tôi chấp nhận những người bạn Việt Nam, thì chúng ta đã giải phóng chính mình”, cựu Tông thống Clinton đã nói như vậy trong ngày Quốc khánh Mỹ tại Hà Nội. Như nhận định của ông Ernest Bower, một chuyên gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược, chuyến đi của TBT Nguyễn Phú Trọng chính là nhắm phá bỏ những hàng rào cản trở “lòng tin chiến lược “ giữa hai nước. Theo ông Bower, hai nước cần phát triển một mức độ tin cậy và tôn trọng lẫn nhau. Trong bối cảnh mối đe dọa Trung Quốc ngày càng lớn, một trong những hồ sơ chính mà ông Nguyễn Phú Trọng sẽ đề cập với Tổng thống Obama đó là dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ đối với Việt Nam. Lệnh cấm vận này chỉ mới được dỡ bỏ một phần vào tháng 10 năm ngoái.
Nhìn xa hơn về triển vọng quan hệ Việt – Mỹ, chung ta có thể dự đoán ba điều sau đây: Thứ nhất, Hiệp định Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ được thông qua, đây là cơ hội để về kinh tế, Việt Nam bớt lệ thuộc vào Trung Quốc nhiều hơn; Thứ hai, những căng thẳng trên Biển Đông trong tương lai sẽ được xử lý trong khuôn khổ của luật pháp quốc tế, dù Trung Quốc ngày càng lấn lướt; Và thứ ba, lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ sẽ được dỡ bỏ phần lớn. Tuy nhiên, quan hệ đồng minh thực sự giữa Việt Nam và Mỹ vẫn là câu chuyện của tương lai. Nếu những tiên đoán này chứa đựng những mâu thuẫn thì điều đó không hoàn toàn ngẫu nhiên, vì quan hệ Việt – Mỹ cũng như mọi mối quan hệ quốc tế khác, không thể tránh khỏi những vận động đa chiều, đa lợi ích giữa các quốc gia.
Hiệp định TPP rồi đây là một kết quả về chủ trương hội nhập toàn diện của Việt Nam. Nhưng TPP sẽ không dừng lại ở 12 quốc gia thành viên mà sẽ thu hút thêm nhiều quốc gia khác tham gia trong tương lai. Đây là thị trường nằm dưới sự ảnh hưởng của Hoa Kỳ nhằm đối đầu lại thị trường có hơn 1,3 tỷ người ở Hoa Lục. Nói cách khác, TPP là một công cụ nằm trong chiến lược xoay trục về châu Á-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, bằng cách dùng các ảnh hưởng kinh tế để hình thành một liên minh kềm chế sự bành trướng của Trung Quốc. Trong khi đó, tham vọng bành trướng của Trung Quốc đã bắt đầu đẩy mạnh qua mục tiêu xây dựng “Con đường tơ lụa” mới xuyên qua vòng đai Trung Tâm Âu – Á và “Con đường tơ lụa” hàng hải xuyên qua biển Đông và Ấn Độ Dương. Với chiến lược bành trướng nói trên, Trung Quốc sẽ nối kết 64 quốc gia trong khu vực với tổng nhân số lên đến 4,4 tỷ người, chiếm 29% GDP của cả thế giới. Điều này cho thấy là tại châu Á sẽ có hai thị trường lớn được hình thành song song, trong đó TPP có nhiều ưu thế hơn vì là thị trường có hai cường quốc Hoa Kỳ và Nhật Bản dẫn đầu./.
![Nước mắt đàn ông ở Trung Quốc thời Tống (960-1279) [Kỳ 1]](/storage/P9b2AXsvHQIiBa2usqdDEQAsIdw6LrRRMv8nVEJV.jpg)
Hôm nay
Hôm qua
Tất cả