Chính phủ liêm khiết, kiến thiết, chú trọng thực tế, nỗ lực làm việc, một lòng vì nước, vì dân

Sau hơn 30 năm hoạt động ở nước ngoài trở về nước, Hồ Chí Minh không rập khuôn lập Chính phủ công - nông - bình kiểu Nhà nước Xôviết Nga do Lênin sáng lập, mà chủ trương “sẽ thành lập một Chính phủ nhân dân của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”. Nghị quyết Trung ương 8 (5-1941) do Hồ Chí Minh chủ trì khẳng định “sau khi đánh đuổi được Pháp - Nhật sẽ thành lập một nước Việt Nam dân chủ mới theo tinh thần tân dân chủ. Chính quyền cách mạng của nước dân chủ mới ấy không phải thuộc quyền riêng của một giai cấp nào mà là của chung cả toàn thể dân tộc”. Đảng cũng chỉ rõ “không nên nói công nông liên hiệp và lập chính quyền Xôviết mà phải nói toàn thể nhân dân liên hiệp và lập chính phủ dân chủ cộng hòa”. Hồ Chí Minh quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh cho có tính chất dân tộc hơn, cho có một mãnh lực để dễ hiệu triệu hơn. Về công tác tuyên truyền, phải áp dụng một chiến thuật hết sức mềm dẻo thích hợp với chính sách cứu quốc của Đảng. Các phương tiện tuyên truyền phải lấy danh nghĩa các đoàn thể cứu quốc và Việt Minh thay vào.

Năm 1943, khi có ý định xây dựng nền văn hóa mới, Hồ Chí Minh chủ trương một nền chính trị “dân quyền”.

Những nhận thức đó Hồ Chí Minh đã nuôi dưỡng trong suốt mấy chục năm vừa hoạt động thực tiễn vừa nghiên cứu lý luận gắn liền với khảo nghiệm thành quả Nhà nước của các cuộc cách mạng Âu, Mỹ. Sự trải nghiệm của Hồ Chí Minh đều được thực hiện qua lăng kính giải phóng dân tộc Việt Nam.

Tinh thần của một Chính phủ liêm khiết, kiến thiết, chú trọng thực tế và nỗ lực làm việc đã xuất hiện ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công. Tiêu ngữ của nước Việt Nam mới: “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra. Độc lập, tự do, hạnh phúc” đã thể hiện rõ tinh thần của một Chính phủ kiến thiết, vì dân, do dân. Chỉ một ngày sau Tuyên ngôn độc lập, Người đã trình bày trước phiên họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ 6 vấn đề: Thực hiện một chiến dịch tăng gia sản xuất, lạc quyền, cứu đói; chống nạn mù chữ; tổ chức Tổng tuyển cử để có một Hiến pháp dân chủ; giáo dục thực hiện cần, kiệm, liêm, chính; bỏ các thứ thuế vô nhân đạo; tín ngưỡng tự do, lương - giáo đoàn kết.

Sáu nhiệm vụ cấp bách được nêu lên một cách ngắn gọn, súc tích, trong một cuộc họp cũng rất ngắn gọn, không nghi thức của một Chính phủ mới, nhưng lại chứa đựng một quyết tâm thật sự cao cả, một tinh thần cách mạng quyết liệt, một phong cách làm việc quần chúng, thể hiện một thái độ yêu dân, đặt quyền lợi của dân lên hết thảy, một đạo đức chí công vô tư. Sáu nhiệm vụ cấp bách do Hồ Chí Minh nêu ra không những có ý nghĩa trước mắt, mà còn có tác dụng lâu dài đối với sự nghiệp kháng chiến kiến quốc. Đó là tư tưởng chỉ đạo chiến lược, một kế sách giữ nước và kháng chiến nhằm phát huy tối đa sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo vệ và xây dựng chế độ mới, quyết tâm đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

 Hồ Chí Minh đã khẳng định Chính phủ là công bộc của dân. Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Kiến thiết một Chính phủ liêm khiết, theo Hồ Chí Minh, bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền hạn đều của dân, chính quyền từ xã đến Chính phủ Trung ương đều do dân cử ra. Tóm lại, bao nhiêu quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân. Một Chính phỉ liêm khiết thì việc gì lợi cho dân là phải hết sức làm; việc gì hại cho dân là phải hết sức tránh. Chỉ có như vậy mới được lòng dân. Được lòng dân là thước đo quan trọng nhất của một Chính phủ kiến thiết, liêm khiết, hành động.

Chính phủ kiến thiết là “xây” phải đi liền với “chống”. Chỉ 15 ngày sau đọc Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo và đề nghị phải ngay lập tức chống những lầm lỗi như trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo. Trong tháng 9 1945, Hồ Chí Minh nhiều lần đề cập đến một Chính phủ kiến thiết, liêm khiết, một lòng vì nước vì dân. Và Người cùng các thành viên Chính phủ đã hoàn thành xuất sắc những điều hứa trước quốc dân đồng bào, trước Quốc hội.

 Người đã nói “muốn thành cán bộ tốt phải có tinh thần tự chỉ trích. Không chịu tự phê bình, tự chỉ trích, không bao giờ tấn tới được”. Tinh thần “tự chỉ trích” đó được nhấn mạnh trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp bằng cách Sửa đổi lối làm việc theo quan điểm Hồ Chí Minh “chúng ta không sợ có sai lầm và khuyết điểm, chỉ sợ không chịu cố gắng sửa chữa sai lầm và khuyết điểm”.

Cách đây 70 năm, Hồ Chí Minh chính thức tuyên bố trước Quốc hội tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa I sau khi được Quốc hội nhất trí giao trách nhiệm thành lập Chính phủ mới. Sau khi khẳng định “Hồ Chí Minh không phải là kẻ tham quyền cố vị, mong được thăng quan phát tài và tôi chí có một đảng, đảng Việt Nam”, Hồ Chí Minh tuyên bố: “Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ liêm khiết, biết làm việc, có gan góc, quyết tâm đi vào mục đích trong thì kiến thiết, ngoài thì tranh thủ độc lập, thống nhất của nước nhà. Đó là một Chính phủ tỏ rõ tinh thần quốc dân liên hiệp, là một Chính phủ chú trọng thực tế và sẽ nỗ lực làm việc, một Chính phủ một lòng vì nước vì dân”.

Với một Chính phủ liêm khiết, kiến thiết, chú trọng thực tế và nỗ lực làm việc, chưa đầy 16 tháng từ sau cách mạng thành công đến khi Hồ Chí Minh phát hịch kêu gọi toàn quốc kháng chiến, trong một bối cảnh vô cùng khó khăn, đầy thách thức, đã chuẩn bị đầy đủ tinh thần, lực lượng, của cải, sẵn sàng bước vào cuộc kháng chiến chống thù trong giặc ngoài.

Đại đoàn kết toàn dân tộc, dựa vào dân, giữ vững lòng tin của nhân dân đối với chính quyền cách mạng

Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, dân tộc Việt Nam quyết “đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập”. Với nghị lực phi thường và ham muốn tột bậc “làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”, Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, thêm bạn bớt thù, huy động mọi động lực và khả năng của dân tộc, dùng sách lược đấu tranh khôn khéo và linh hoạt, từng bước vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chủ động trước mọi tình huống, giữ vững chính quyền cách mạng, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài.

Trước hết, Người và Trung ương Đảng xác định kẻ thù chính là thực dân Pháp xâm lăng, phải tập trung ngọn lửa đấu tranh vào chúng. Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là phải củng cố chính quyền cách mạng, cải thiện đời sống nhân dân, lập Mặt trận dân tộc thống nhất, mở rộng Việt Minh để tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân tham gia. Theo Hồ Chí Minh, chế độ mới dân chủ cộng hòa thì điều quan trọng nhất là chính quyền đó thuộc về nhân dân, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở liên minh công nông. Một điểm mới đặc sắc của chế độ mới so với chế độ cũ của giai cấp bóc lột, đó là “quyền giao cho dân chúng số nhiều”, quyền lực của Nhà nước thuộc nhân dân. Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Bao nhiều quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân. Đảng, Chính phủ và cán bộ, công chức là đầy tớ, công bộc của nhân dân, phải tận tâm tận lực phục vụ nhân dân. Theo Hồ Chí Minh, lòng tin của nhân dân chỉ có được khi Đảng, Chính phủ cam kết thực hiện đúng và tốt những lời hứa với dân, đó là xây dựng một Chính phủ hành động, liêm khiết, nói đi đôi với làm, tôn trọng thực tế, không ngừng chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Tự do, hạnh phúc của nhân dân là thước đo giá trị của độc lập, vì nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc, tự do thì độc lập chẳng có nghĩa lý gì. Dân chỉ biết rõ giá trị của tự do, của độc lập khi họ được ăn no, mặc đủ.

Để huy động sức mạnh toàn dân tộc giữ vững chính quyền cách mạng, Hồ Chí Minh thường xuyên nhắc nhở các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng đều phải xứng đáng là công bộc của dân. Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta. Tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động và khai thác sức mạnh của lòng dân, lấy dân làm gốc là một nét đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với quá trình chuẩn bị cuộc kháng chiến lâu dài, cũng là một nội dung căn cốt của Chính phủ kiến thiết, liêm khiết, hành động.

Sức mạnh lòng dân và sức mạnh chính quyền tác động qua lại lẫn nhau. Chính phủ không có nhân dân giúp sức thì không đủ lực lượng; nhân dân không có Chính phủ thì không ai dẫn đường. Cả hai loại sức mạnh đó tạo nên một nền chính trị dân quyền mà quan trọng nhất là quyền hành thuộc về nhân dân. Hồ Chí Minh tuyên bố với các nhà báo rằng: “Tôi tuyệt nhiên không ham muốn công danh phú quý chút nào. Bây giờ phải gánh chức Chủ tịch là vì đồng bào ủy thác thì tôi phải gắng sức làm, cũng như một người lính vâng mệnh lệnh của quốc dân ra trước mặt trận. Bao giờ đồng bào cho tôi lui thì tôi rất vui lòng lui. Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Riêng phần tôi thì làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc, câu cá, trồng hoa, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, em trẻ chăn trâu, không dính líu gì với vòng danh lợi”. Quyền hành thuộc về nhân dân nên Hồ Chí Minh phê phán những thói hư tật xấu của cán bộ, đảng viên như tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo, dùng người bà con quen biết, đè dầu dân, cưỡi cổ dân, quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, hủ hóa, lạm quyền… Đó là những bầy sâu đục khoét thành quả cách mạng cần phải tiêu diệt tận gốc.

Mùa Xuân mới Đinh Dậu 2017 đang về. Mỗi người Việt Nam cảm thấy vui không chỉ vì nhựa sống của mùa xuân, cây cối đâm chồi nẩy lộc, mà còn vì Đảng kiên quyết, kiên trì với thái độ nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật , đánh giá đúng sự thật trong cuộc chiến đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Chúng ta vui vì Quốc hội khóa XIV đã bầu ra một Chính phủ nêu cao tinh thần kiến tạo, liêm chính, hành động. Tinh thần đó của Chính phủ mới là sự trở về đích thực với tư tưởng Hồ Chí Minh. Chính phủ đang quyết tâm để có được một sự đổi mới trong quản trị đất nước.

Bác Hồ đã tổng kết: “Dân chúng đồng lòng, việc gì cũng làm được. Dân chúng không ủng hộ, việc gì làm cũng không nên”. Theo Người, “công việc chỉnh đốn lại Đảng, xây dựng lại đất nước là rất to lớn, nặng nề và phức tạp, mà cũng là rất vẻ vang. Đây là cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi. Để giành lấy thắng lợi trong cuộc chiến dấu khổng lồ này cần phải động viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân”. Bài học này đã được Đảng ta quán triệt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng qua 30 năm đổi mới: “Từ trước tới nay, bất cứ việc gì đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân, của toàn Đảng, được nhân dân và toàn Đảng đồng lòng góp sức thì nhất định thắng lợi”.

Chúng ta đón năm mới trong niềm tin và quyết tâm vững chắc ấy./.