Cứ 2 năm một lần Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp cùng Cục Điện ảnh tổ chứcLiên hoan phim Quốc gia để trao giải Bông Sen Vàng và 1 năm một lần Hội Điện ảnh tổ chức trao giải Cánh Diều Vàng. Cả hai lễ trao giải đều được tổ chức rầm rộ, được truyền hình trực tiếp trên màn ảnh nhỏ nên nhiều người tự hỏi không biết giải nào quan trọng hơn giải nào, tiêu chí của hai giải có gì khác nhau ? Thực chất Bông Sen Vàng là giải thưởng của nhà nước mang tính quốc gia và Cánh Diều Vàng là giải thưởng của một hội nghề nghiệp (trước đây gọi là Giải thưởng hàng năm của Hội ĐẢ ). Tiêu chí của hai giải chẳng có gì khác nhau : biểu dương những tác phẩm điện ảnh có chất lượng, tóm lại là những phim hay. Các phim VN đều có quyền tham dự cả hai giải trên nếu sản xuất trong năm tổ chức giải. Có phim không được giải ở cuộc thi này nhưng lại có giải ở cuộc thi khác là chuyện thường. Cộng các giải thưởng lớn nhỏ của cả hai cuộc trao giải ( kể cả các giải cho phim tài liệu , hoạt họa,  truyền hình ) hàng năm có tới hàng trăm giải thưởng điện ảnh.

Lễ trao Giải Cánh Diều 2016 được tổ chức vào tối ngày 9/4/2017 tại TP Hồ Chí Minh. Có cả thẩy 19 phim truyện tham dự giải,đều là những phim sản xuất từ tháng 3 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017. Các phim dự giải năm nay đều là những phim do các Hãng phim tư nhân sản xuất. Năm vừa qua nhà nước không sản xuất phim nào. Đó là một đặc điểm cần ghi nhận của cuộc trao giải lần này. Ban giám khảo không cần phải cân nhắc để cân bằng các giải giữa điện ảnh nhà nước và điện ảnh tư nhânnhư  những lần chấm giải trước đây. Với việc cổ phần hóa hai hãng phim cuối cùng của nhà nước ở Hà nội và TP Hồ Chí Minh điện ảnh VN coi như đã được xã hôi hóa hoàn toàn. Điện ảnh VN từ nay nằm trong tay các nhà sản xuất phimtư nhân, những người trực tiếp bó tiền ra để vận hànhguồng máy điện ảnh nước nhà ( từ sản xuất cho đến phát hành ) trong khuôn khổ những quy định của Luật điện ảnh hiện hành. Những gì pháp luật không cấm thì mọi người đều có quyền làm. Quy luật trên cũng áp dụng cho lĩnh vực điện ảnh và ta có thể thấy điều đó qua 19 phim dự giải Cánh Diều năm nay.Những phim đó đều được Hội đồng duyệt phim Quốc gia duyệt, cấp phép phát hành rộng rãi trong và ngoài nước, có nghĩa chúng đều là những sản phẩm chính danh. Vậy thì diện mạo của Điện ảnh Việt nam ngày hôm nay như thế nào ? Nếu so với điện ảnh Việt nam chỉ cách đây chừng 10 năm thôi thì điện ảnh Việt nam ngày nay đã lột xác hoàn toàn. Nó không còn có mối liên hệ  gì với nền điện ảnh quen thuộc mà nhiều người vẫn biết. Không còn bóng dáng những nhân vật anh hùng trong chiến đấu cũng như tiên tiếntrong lao động sản xuất.Điện ảnh Việt nam ngày hôm nay đã khoác lên mình một diện mạo hoàn toàn mới mẻ với những nhân vật hoàn toàn mới lạ thích ứng với những thay đổi đang diễn ra hàng ngày trong xã hội Việt nam . Có thể diện mạo ấy lạ lẫm với những ai đó, nhưngbình tĩnh nhìn lại thì thấy nó rất phù hợp với quy luật vận hànhcủa một xã hội tiêu thụ. Xã hôi đó đã tạo ra một lớp khán giả điện ảnh trẻ ở các đô thị ( tuổi đời trên dưới 20 ) mà nhu cầu chủ yếu là Giải trí. 19 phim dự giải năm nay thì có đến 18 phim thuộc giòng giải trí (ngoại trừ một phim sẽ bàn sau ). Chưa bao giờ chức năng giải trí của điện ảnh lại được đề cao như hiện nay. Các phương tiện truyền thông hết lòng cổ súy cho những phim giải trí, lấy con số doanh thu phòng chiếu làm tiêu chí đánh giá sự thành công của một bộ phim. Thật vậy, điều quan trọng của một bộ phim là khán giả có thích xem nó không ? Có chịu bỏ tiền ra mua vé để xem nó không ? Vậy cái gì đã làm đa số khán giả trẻ hiện nay thích thú để chịu bỏ tiền ra mua vé xem phim ở các rạp ? Ta thử tìm hiểu điện ảnh Holywood, nền điện ảnh giải trí hàng đầu thế giới để tìm lời giải đáp cho câu hỏi trên. Phải công nhận rằng các nhà làm phim Mỹ có óc tưởng tượng rất phong phú , họ có nhiều ý tưởng táo bạo để dựng nên những câu chuyện khó có thể xẩy ra ngoài đời, rồi biến nó thành hiện thực trên màn ảnh. Nào người từ hành tinh khác đến, quái vât từ lòng đất chui lên, từ băng đảng tội phạm tới người lương thiện , từ Mafia tới Cảnh sát …. Không có đề tài nào mà họ không đề cập đến miễn là khác lạ…. chưa từng có trong cuộc sống. Chức năng phản ánh hiện thực không phải là mối quan tâm của họ.Càng giầu trí tưởng tượng càng tốt và họ biết cách thể hiện những cái tưởng tượng đó thành hình ảnh đầy ấn tượng nhờ những phương tiện kỹ xảo ngày càng tinh vi ( phim Kong - Đảo đầu lâu gần đây là một ví dụ ).Công thức pha chế quen thuộc của các phim giải trí Hollywood  là : Một chút bi , một chút hài , một vài cảnh “hot”, và rất nhiều pha hành động ( đánh đấm , đấu súng, rượt đuổi bằng xe hơi , mô tô … có khi cả máy bay trực thăng ). Phim ảnh giải trí của Viêt nam ngày nay cũng đang đi theo khuynh hướng đó. Trong 19 phim dự giải Cánh diều năm nay thì có đến 12 phim hành động . Nhiều phim có cảm tưởng như câu chuyện xẩy ra ở Hongkong , Seoul hay Tokyo …. hoặc ở một xứ sở nào đó nơi các băng đảng lộng hành như ở chỗ không người.Người xem chỉ biết câu chuyện ấy xẩy ra ở Việt nam khi ở cuối phim đột nhiên xuất hiện bóng dáng những chiến sỹ công an súng lăm lăm trên tay vây bắt bọn tội phạm. Theo công thức pha chế đó trong hầu hết các phim đều phải có những nhân vật dị biệt như đồng tính, những nhân vật có ngoại hình khác lạ ( lùn , béo ) để tạo chất hài . Diễn viên đắt hàng nhất hiện nay là Hiếu Hiền ( anh có mặt trong 6 phim trên 19 phim dự thi). Các nhân vật trên phim kể cả nam lẫn nữ động một tý là thượng cẳng chân hạ cẳng tay, nói năng bặm trợn như hét vào mặt nhau. Trong những phim hài diễn xuất của diễn viên cường điệu đến mức giả tạo.Nhiều phim sa vào chủ nghĩa bi lụy ( melo) hòng lấy nước mắt khán giả..Tuy vậy những phim giải trí đó cũng có những cái được: Trước hết là kỹ thuật ghi hình tiến bộ rõ rệt so với trước (có phim đạt tiêu chuẩn quốc tế). Những pha võ thuật mang tính chuyên nghiệp cao (nhiều phim hành động không kém gì các phim hành động của Hollywood). Bối cảnh được chọn lựa dàn dựng công phu, tỉ mỉ, không cẩu thả qua loa. Xuất hiện trong một số phim một vài gương mặt diễn viên trẻ có triển vọng. Cái yếu chung của các phim trên là nội dung không mang một ý nghĩa gì sâu sắc, mới mẻ. Kết cấu nhiều phim  lỏng lẻo, rời rạc. Các nhân vật rơi từ khung cảnh này sang khung cảnh khác tùy tiện, không cần logic. Giữagiòng phim giải tríđó bộ phim Cha cõng concủa đạo diễn trẻ Lương Đình Dũng như một ốc đảo chơ vơ .Đó là một bộ phim duy nhất không nhằm mục đích giải trí cũng như thương mại.Tại một bản làng heo hút nọ ở vùng cao, có hai bố con sống trong cảnh gà trống nuôi con. Ở nơi hoang vắng này thú vui của cậu bé là ngửa mặt ngắm nhìn những chiếc máy bay trên cao tít tắp vẽ lên trời xanh những vệt khói trắng, hay leo lên đỉnh núi đểphóng tầm mắt nhìn cảnh rừng núi bao la trải dài đến tận chân trời. Một ngày kia cậu bé bị bạo bện . Người cha cõng con xuống núi ,về thành phố để tìm cách chữa trị. Nhưng anh làm sao đủ tiền để chữa trị cho con, đành đem con về lại với núi rừng. Trước khi rời thành phố anh đã quyết đinh ban cho con một món quà : Cõng nó lên đỉnh một cao ốc để nó được nhìn lần cuối bầu trời bao la mà từ đây nó không còn có dịp được nhìn nữa. Một câu chuyện cảm động đầy tình người mặc dù còn có nhiều chỗ vụng về, nhiều nhân vật có thể khai thác sâu thêm. Ta hãy nghe đạo diễn tâm sự về bộ phim của mình :

“Bộ phim muốn gọi ra phần trong trẻo nhất của mỗi tâm hồn, nhắc nhớ rằng cuộc sống quá ngắn ngủi để lãng phí, để thờ ơ…Nhắc nhớ rằng, cuộc đời này hãy yêu thương trước khi không thể. Bộ phim muốn đem giọng nói Việt lên màn ảnh xứ người, khắc hoạ hình ảnh con người Việt Nam hồn hậu, thuần khiết, cảnh sắc Việt Nam đẹp bất tận so với bất cứ nơi nào trên thế giới. Bộ phim ấy là một phép thử với chính tôi. Mong manh giữa ranh giới của danh vọng hay đức tin, lợi nhuận hay đạo lý. Và tôi vui vì mình đã dám lựa chọn những điều đúng đắn.

Chúng ta sống với những lý tưởng nhất định của mình. Trong một xã hội nhiều thực dụng thì lý tưởng là điều xa xỉ và có phần viển vông. Nhưng nói bằng tấm lòng của người đã ngoài bốn mươi tuổi, phần nào đã nếm và hiểu lẽ đời, tôi làm “Cha cõng con” như một sự trả nghĩa cho cuộc sống, cho đất nước mà tôi thuộc về.  Khi làm phim “Cha cõng con” tôi mong ước phim đến với nhiều người nhất có thể. Tấm vé không phải là đích đến. Đích đến của tôi là làm một điều gì đó có ý nghĩa, để lay động tình người trỗi dậy”.(Dân trí ngày 10/4/2017 ). Những suy nghĩ tâm huyết trên thật đáng trân trọng mặc dầu nó như một tiếng nói lạc lõng giữa giòng phim giải trí đang thắng thế.

Nhìn những gì đang diễn ra trong sinh hoạt điện ảnh hôm nay cho thấy đã đến lúc những người làm phimcầnnghiêm túc nhìn lại mình để định hướng cho giai đoạn sắp tới, ngõ hầu đưa điện ảnh VN trở về với những thiên chức cao cả, nhân vănmà nó từng có./.

Những phim dự giải Cánh Diều 2016 trong lĩnh vực phim  truyện:

Cha cõng con (đạo diễn Lương Đình Dũng)

Bao giờ có yêu nhau (đạo diễn Dustin Nguyễn)

Sút (đạo diễn Việt Max)

Tấm Cám chuyện chưa kể (đạo diễn Ngô Thanh Vân)

Chạy đi rồi tính (đạo diễn Nam Cito - Bảo Nhân)

Fan cuồng (đạo diễn Charlie Nguyễn)

Sài Gòn anh yêu em (đạo diễn Lý Minh Thắng)

Bảo mẫu siêu quậy 2 (đạo diễn Lê Bảo Trung)

Sứ mệnh trái tim (đạo diễn NSƯT Đỗ Đức Thịnh)

Chờ em đến ngày mai ( đạo diễn Đinh Tuấn Vũ)

12 chòm sao – vẽ đường cho yêu chạy (đạo diễn Vũ Ngọc Phượng)

Truy sát (đạo diễn Ngô Quốc Cường)

Nàng Tiên có năm nhà (đạo diễn NSND Trần Ngọc Giàu)

Lộc phát (đạo diễn Lê Bảo Trung)

Phim trường ma (đạo diễn Vũ Thái Hoà)

Cao thủ ẩn danh (đạo diễn Lê Khắc Hoài Nam)

Tik Tak anh yêu em (đạo diễn Trần Kamy)

Lục Vân Tiên - Tuyệt đỉnh Kungfu (đạo diễn Nguyễn Hoàng Phúc)

Vệ sĩ Sài Gòn (đạo diễn Ken Ochiai- Nhật bản ).​