Hashtag "Hãy ở nhà!"

 Từ khi có chỉ thị về việc cách ly toàn dân để phòng chống dịch bệnh do virus Corona gây ra thì trên điện thoại xuất hiện hashtag “#Hay o nha!” để nhắc nhở mọi người về việc cách ly theo yêu cầu của nhà nước. Đây là một thông điệp ngắn gọn, sự lan tỏa lớn và cũng tạo ra hiệu ứng tích cực với tính hiệu quả cao trong công tác tuyên truyền phòng chống dịch bệnh. Nói như vậy vì cá nhân tôi nhận thấy được từ trải nghiệm của bản thân, gia đình cũng như những người xung quanh. Là một người lâu nay quen cuộc sống la cà quán phố, gặp gỡ bạn bè để trò chuyện, ngay cả những lúc mệt mỏi hay ốm đau, cũng không chịu nằm một chỗ thì việc nhốt mình trong nhà hàng tuần là một thách thức lớn. Nhưng cứ mỗi lần cầm điện thoại lên định gọi bạn bè để đi gặp gỡ, dù chỉ một lúc thôi cũng được, thì lại phân vân suy nghĩ. Và rồi lại cất điện thoại. Chả là suốt ngày đọc báo rồi xem truyền hình, tiếp cận với đủ các loại hình truyền thông về việc kêu gọi người dân thực hiện cách ly nghiêm túc, ai ở nhà nấy để phòng chống dịch bệnh nhưng chẳng mấy khi nghe hay xem đến đầu đến đũa. Nhưng mỗi lần bật điện thoại lên lại thấy ngay hashtag “#Hay o nha!” thì lại suy nghĩ. Chỉ ba từ ngắn gọn nhưng lại có sức nặng ghê ghớm, kìm chân được một người hay la cà gặp gỡ. Nhưng khi nắm được tình hình, hiểu được sự nguy hiểm của việc di chuyển trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay, thì ba từ đó quả thật có giá trị vô cùng. Chẳng cần giải thích nhiều, chẳng cần nhiều lời lẽ hoa mỹ hay nhiều hình ảnh hấp dẫn, cũng chẳng cần ồn ào. Cứ mở điện thoại ra định gọi ai đó đi đâu đó thì lại thấy hashtag này và nó buộc người ta phải suy nghĩ về ý định của mình. Điều này cũng được nhiều người khác chia sẻ. Như một người bạn tôi là dân làm truyền thông kể lại rằng: Cả ngày nằm trong nhà tránh dịch mà buồn chán. Đến giữa chiều thì có anh bạn thân ngay gần nhà gọi bảo lát qua phòng hai anh em làm chén rượu nói chuyện cho đỡ buồn. Thế là nhận lời ngay. Nhưng rồi một lúc lại gọi lại cho người bạn bia bảo không qua nữa. Lý do là vợ bảo không nên ra khỏi nhà, con cũng bảo đừng đi ra ngoài, và đến cái điện thoại mỗi khi bật lên cũng bảo “#Hay o nha!”. Thế nên quyết định ở nhà cho yên vui vậy. Những điều đó cũng cho thấy hashtag này đã phát huy được giá trị trong việc phòng chống dịch bệnh lan truyền hiện nay. Trên thế giới, việc sử dụng các hashtag ngắn gọn để truyền tải những thông tin và thông điệp đến với các đối tượng trong các phong trào xã hội là một cách làm hiệu quả và đã được chứng minh ở nhiều vấn đề với nhiều cấp độ khác nhau. Tiêu biểu như việc sử dụng hashtag “#Me too!” trong việc phòng chống bạo hành tình dục tạo nên một phong trào “#Me too” rộng lớn. Phong trào “#Me too” đã lan truyền nhiều quốc gia và được nhiều đối tượng khác nhau ủng hộ, đạt được nhiều hiệu quả to lớn trong việc phòng chống bạo hành tình dục và "The Silence Breakers" - "Những người phá vỡ im lặng" - phong trào đại diện cho những người đứng lên tố cáo hành vi quấy rối tình dục (#Me too) được tạp chí Time dang tiếng ở Mỹ bình chọn là “Nhân vật của năm” 2017. Hay một hashtag khác được giới nghiên cứu học thuật trong lĩnh vực nhân học quan tâm là “#Kachinlifestory” được khởi xướng bởi nhà nhân học Stan BH Tan-Tangbau. Hashtag này đã tập hợp được hàng vạn câu chuyện cuộc đời về người Kachin ở Myanma, thu hút được hàng triệu người tham gia và làm thay đổi nhận thức về một cộng đồng người thiểu số sống ở vùng núi cao. Ở Việt Nam, việc sử dụng những hashtag như vậy mới xuất hiện trong mấy năm trở lại đây, và chủ yếu là trong lĩnh vực quảng cáo thương mại. Còn các phong trào xã hội vẫn chưa quan tâm nhiều đến phương pháp này. Trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng và ảnh hưởng đến toàn xã hội thì việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh trở thành một vấn đề quan trọng. Có nhiều cách để tuyên truyền sâu rộng nhằm động viên toàn xã hội tham gia vào cuộc chiến chống dịch bệnh. Có những tuyên truyền phải đi sâu về bản chất và mức độ nguy hiểm của dịch bệnh để người dân ý thức được vấn đề. Có những cách tuyên truyền phải ngắn gọn và giản đơn để mọi người tiếp cận một cách nhanh chóng và dễ hiểu nhất. Vậy nên, việc chạy hashtag “#Hay o nha!” trên các điện thoại là một cách tuyên truyền hợp lý và hiệu quả trong bối cảnh hiện nay. Nó ngắn gọn, xuất hiện xuyên suốt trên màn hình điện thoại, vừa như một lời nhắc nhở, vừa như một mệnh lệnh khiến mọi người khi mở điện thoại ra là phải lưu tâm. Đặc biệt, trong xã hội hiện nay, số người sử dụng điện thoại rất phổ biến. Hầu hết những việc khi cần thiết ra khỏi nhà, đặc biệt là việc liên hệ để hẹn gặp người thân, bạn bè, đối tác hay đồng nghiệp đều được gọi điện thoại trước. Khi thực hiện việc cách ly toàn dân, để gặp một ai đó thì càng phải gọi điện trước. Và cứ như vậy, khi mở điện thoại ra, nhìn thấy dòng hashtag này lại làm cho người ta phân vân và suy nghĩ lại có nên ra khỏi nhà hay không. Và trong nhiều trường hợp, những quyết định được người ta đưa ra theo nhắc nhở của hasgtag này. Điều này cũng cho thấy, trong xã hội hiện đại, với sự phát triển của khoa học công nghệ, việc sử dụng những phương pháp tuyên truyền mới mẻ như vậy vừa tiết kiệm chi phí, vừa mang lại hiệu quả cần phải được chú ý. Hãy thử nghĩ xem, nếu hàng ngày, chúng ta chia sẻ cho nhau một bức ảnh với hashtag như vậy qua các mạng xã hội cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp để vừa thể hiện sự quan tâm, nhắc nhở, vừa thể hiện yêu cầu nghiêm túc thì sẽ hay biết bao. Đó cũng là cách tự nhắc nhở bản thân mình và góp phần vào việc phòng chống dịch bệnh./.