Bác Hồ về thăm ngôi nhà của gia đình tại làng Sen ngày 9 tháng 12 năm 1961

Chủ tịch Hồ Chí Minh là của cả dân tộc Việt Nam. Nhân dân ta gọi Người là Bác/Cả đời Người là của nước non (thơ Nguyễn Đình Thi). Suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng, dù bận trăm công nghìn việc vì nước, vì dân nhưng ở trong sâu thẳm nhất của trái tim mình, Bác luôn dành một phần vô cùng sâu nặng cho quê hương.Từ năm 1930 đến khi về cõi vĩnh hằng, Bác có 9 bài báo, 31 bức thư, 10 bài nói chuyện, 3 bức điện, 2 lần về thăm, 1 lời đề tựa nói về quê hương. Thư Bác, với quê hương, là những lời thăm hỏi ân cần, lời động viên khích lệ, khen ngợi cổ vũ và cả những nhắc nhở dặn dò mà ấm áp yêu thương. Trong đó, những lời căn dặn của Bác đối với quê hương qua những bức thư và trong những lần trực tiếp trò chuyện với nhân dân, cán bộ, đảng viên Nghệ An trong hai lần về thăm quê (1957 và 1961) cho đến nay vẫn vẹn nguyên giá trị. Thực hiện lời căn dặn của Bác, Nghệ An nói chung cũng như huyện Nam Đàn, xã Kim Liên nói riêng đã nỗ lực không ngừng để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp như mong muốn của Bác.

Bác Hồ ngồi nói chuyên với nhân dân trước ngôi nhà của gia đình tại làng Hoàng Trù ngày 9 tháng 12 năm 1961

Có thể khẳng định rằng, với Bác, tình chung không làm mất tình riêng và tình riêng không lấn át tình chung. Bởi vậy, Bác dành cả cuộc đời cho dân, cho nước trong đó có phần dành cho quê hương. Trong khi đang hoạt động ở nước ngoài, cũng như lúc đã trở thành Chủ tịch Nước, Bác luôn theo sát tình hình mọi mặt của quê nhà. Khi đồng bào, đồng chí tỉnh nhà có thành tích, Bác kịp thời biểu dương, cổ vũ, khen ngợi. Khi có thiếu sót khuyết điểm, Bác ân cần nhắc nhở và vạch ra hướng khắc phục sửa chữa. Ngay sau khi nước nhà giành được độc lập, lá thư đầu tiên Bác gửi cho một địa phương là “Thư gửi các đồng chí tỉnh nhà” (ngày 17/9/1945). Sau năm mươi năm xa cách quê hương đi tìm đường cứu nước và lãnh đạo nhân dân ta giành lại nền độc lập, tiến hành cuộc kháng chiến 9 năm trường kỳ chống thực dân Pháp thắng lợi, lập lại hòa bình ở miền Bắc, ngày 14/6/1957, Bác về thăm quê hương lần thứ nhất. Trong niềm xúc động, Bác nói: “Tôi là một người con tỉnh nhà đã hơn 50 năm xa cách quê hương. Hôm nay là lần đầu tiên trở về thăm tỉnh nhà. Có thể nói là: Quê hương nghĩa trọng tình cao. Năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình”.

Bốn năm sau, ngày 8/12/1961, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An vinh dự được đón Bác về thăm quê lần thứ hai. Làm việc với Tỉnh ủy Nghệ An, Bác nhắc nhở: “Phải tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, trước hết là sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy. Các cấp bộ Đảng cần phải thấy hết khả năng của địa phương, nhận rõ trách nhiệm đối với đời sống nhân dân và đối với kế hoạch công nghiệp hóa của miền Bắc nước ta để cố gắng hơn nữa phát triển kinh tế, trước hết là phát triển nông nghiệp, nhằm tự túc lương thực và cung cấp nhiều nguyên liệu cho công nghiệp”. Điều mong mỏi thiết tha của Bác là: Đồng bào và cán bộ cần phải có quyết tâm phấn đấu xây dựng tỉnh ta thành một trong tỉnh khá nhất ở miền Bắc. Làm được như thế là tỉnh ta góp phần xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, làm cơ sở vững mạnh thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà. Đặc biệt, hôm ấy dưới bóng cây đa, sân vận động làng Sen, Bác nói chuyện thân mật với đông đảo đồng bào quê nhà và căn dặn: “Mọi người có trách nhiệm làm cho dân giàu nước mạnh, nâng cao tinh thần đoàn kết tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau xây dựng hợp tác xã ngày càng vững mạnh, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, làm chỗ dựa vững chắc cho cuộc cách mạng dân tộc dân chủ thắng lợi, giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc”[1].

Tình cảm của Bác Hồ đối với quê hương xứ Nghệ và hai lần Bác về thăm đã để lại những dấu ấn không thể phai mờ. Đó còn là nguồn cảm hứng, sáng tạo của các văn nghệ sĩ. Có nhà thơ đã viết: “Chân Bác từng in trên khắp trăm núi nghìn sông/Lòng Bác vẫn không quên nơi xóm nhỏ quê nhà”. Nhạc sĩ Thuận Yến đã rất thành công với bài hát Người về thăm quê:

“Đi khắp phương trời vẫn nhớ tới quê hương.

Người về đây thăm làng Hoàng Trù quê mẹ và làng Sen quê cha.

Xúc động bồi hồi Người rơi giọt lệ.

Thương mái nhà tranh, thương đất mẹ nghèo…”

Ngày 21/7/1969, Bác gửi thư cho Ban Chấp hành Đảng bộ Nghệ An. Đây cũng là lá thư cuối cùng Bác gửi cho một địa phương trước lúc đi xa. Trong bức thư ấy, Bác căn dặn: “Quân và dân ta (Nghệ An) phải luôn luôn đề cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu. Cố gắng góp nhiều công sức hơn nữa để cùng quân và dân cả nước đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược... Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, có nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng. Rất mong đồng bào và đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”.

Những lời khen ngợi, động viên, nhắc nhở, phê bình của Bác đối với Đảng bộ và Quân, Dân tỉnh nhà là vô cùng quý giá. Hình ảnh và những lời chỉ bảo ân cần của Bác mãi mãi in sâu trong tâm trí và có sức cổ vũ, động viên, giáo dục rất lớn đối với cán bộ, đảng viên và Nhân dân Nghệ An. Có thể nói, vấn đề Bác quan tâm mong muốn nhất vẫn là, làm sao Nhân dân và cán bộ tỉnh nhà ra sức phát triển về mọi mặt để không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa

Thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ kính yêu, trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đảng bộ và Nhân dân Nghệ An đã có đóng góp xứng đáng với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. 160.315 thanh niên Nghệ An tham gia quân chủ lực, 11.585 thanh niên xung phong và 24.450 dân công hỏa tuyến chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên các chiến trường đánh Mỹ. Đã bắn rơi 553 máy bay các loại, bắn chìm 36 tàu chiến, đảm bảo giao thông thông suốt, làm tròn nghĩa vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn; cùng với quân và dân cả nước làm nên đại thắng mùa Xuân 1975 lịch sử, thống nhất đất nước.

Trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, mặc dù còn nhiều khó khăn do chiến tranh để lại cũng như những thách thức trong thời kỳ đầu thực hiện công cuộc đổi mới song Đảng bộ và Nhân dân Nghệ An đã nỗ lực vươn lên khắc phục khó khăn, khai thác các thế mạnh vốn có, huy động nội lực, tranh thủ ngoại lực, tạo thêm nhiều nguồn lực mới cho sự phát triển. Trong suốt 60 năm qua, được sự cổ vũ, động viên khích lệ và giúp đỡ của Trung ương và đồng bào cả nước, Đảng bộ và Nhân dân Nghệ An đã nỗ lực phấn đấu giành được nhiều thành tựu quan trọng trên các mặt kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, tăng cường củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Nét nổi bật là cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch đúng hướng. Sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp phát triển khá vững chắc và toàn diện. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tiến bộ nhanh, tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng tốt. Kinh tế dịch vụ có bước trưởng thành, đáp ứng một phần nhu cầu đa dạng của xã hội. Lĩnh vực giao thông, bưu điện, thương mại, du lịch phát triển khá. Kết cấu hạ tầng phát triển nhanh và tương đối đồng bộ. Nhiều khu công nghiệp được quy hoạch tốt, phát huy được tiềm năng lợi thế của địa phương, giải quyết được nhiều việc làm cho người dân, không ngừng nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ trao Bằng công nhận huyện đạt chuẩn NTM cho đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện Nam Đàn (Ảnh.TL)

Các lĩnh vực xã hội có chuyển biến tích cực: giáo dục, y tế được triển khai tốt. Văn hóa thông tin, thể dục thể thao phát triển và mở rộng đến tận cơ sở; phát thanh truyền hình tăng thời lượng và chất lượng phát sóng, mở rộng diện phủ sóng gần khắp các địa bàn toàn tỉnh. Từng bước ngăn chặn, đẩy lùi các tệ nạn xã hội. Chính sách xã hội được chăm lo ngày càng tốt hơn, mức sống của nhân dân được cải thiện cả về vật chất và tinh thần. Quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Đảng bộ Nghệ An luôn chú trọng việc xây dựng chỉnh đốn Đảng theo tinh thần các Nghị quyết của Trung ương. Đa số đảng viên, cán bộ thể hiện được vai trò tiên phong gương mẫu; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng được giữ vững. Sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, quan hệ giữa Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng được chăm lo. Uy tín của Đảng được củng cố, giữ vững vai trò lãnh đạo và hạt nhân chính trị ở các cấp. Chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên được củng cố, kiện toàn.

Kế thừa các thành tựu 60 năm qua, nhất là trong quá trình đổi mới, kết thúc năm 2020, mặc dù chịu sự tác động ảnh hưởng không nhỏ của đại dịch Covid-19, song Nghệ An vẫn tiếp tục giành được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) ước đạt 4,45%; trong đó, khu vực nông, lâm, thủy sản ước tăng 4,99%; khu vực công nghiệp - xây dựng ước tăng 7,92% (riêng công nghiệp ước tăng 4,44%, xây dựng tăng 12,18%); khu vực dịch vụ ước tăng 2,22%; thuế sản phẩm tăng 1,07% so với năm 2019. Thu ngân sách ước đạt 15.992 tỷ đồng, bằng 105,1% dự toán HĐND tỉnh giao và đạt 102,8% dự toán điều chỉnh; Về xây dựng Nông thôn mới: có 281/411 xã đạt chuẩn NTM (tăng 36 xã so với năm 2019), chiếm 68,37% tổng số xã; có 06 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng và đạt chuẩn NTM (tăng 02 đơn vị so với năm 2019); tiến hành xây dựng 3 xã NTM kiểu mẫu (Quỳnh Đôi - Quỳnh Lưu, Sơn Thành - Yên Thành, Kim Liên - Nam Đàn) …; Tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 78.847 tỷ đồng, tăng 12,35% so với năm 2019. Các cấp, các ngành tích cực thực hiện các biện pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh bị ảnh hưởng của dịch như: miễn, giảm tiền lãi, giảm lãi suất; cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất...; Các lĩnh vực văn hoá - xã hội tiếp tục được quan tâm chỉ đạo, nhất là chủ động kiểm soát và phòng chống dịch, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh cho nhân dân; Quan tâm hỗ trợ giải quyết việc làm, thực hiện kịp thời, đầy đủ chế độ, chính sách đối với người có công, đối tượng bảo trợ xã hội. Chất lượng giáo dục toàn diện tiếp tục được chăm lo và khẳng định, học sinh giỏi quốc gia tiếp tục giữ vững tốp đầu của cả nước; tỷ lệ trường chuẩn quốc gia ước đạt 72,66%; tổ chức được nhiều hoạt động có ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 90 năm Xô Viết Nghệ Tĩnh; 990 năm danh xưng Nghệ An...[2]

Đặc biệt, năm 2020 với sự chỉ đạo chặt chẽ, khoa học, Nghệ An tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025 gắn với xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025. Tích cực triển khai lập Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Triển khai thực hiện quyết liệt việc sắp xếp tổ chức bộ máy các cấp. Thực hiện tốt việc tinh giản biên chế; quản lý chặt chẽ biên chế công chức. Công tác cải cách hành chính được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo. Ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước được đẩy mạnh; việc khai thác các dịch vụ công trực tuyến hiệu quả hơn. Khai trương và vận hành đi vào hoạt động Trung tâm phục vụ hành chính công...

Quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Tổ chức các khu cách ly, tiếp nhận công dân từ vùng có dịch về địa bàn cách ly chặt chẽ, đúng quy định. Tích cực tham gia cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, cháy rừng, bão lụt. Các lực lượng vũ trang thường xuyên tuần tra kiểm soát, thực hiện đồng bộ các biện pháp đấu tranh ngăn chặn và chủ động xử lý các tình huống không để bị động bất ngờ. Làm tốt công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết đơn thư, khiếu kiện của nhân dân; Quy chế dân chủ cơ sở đựơc các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thường xuyên và thực hiện tốt hơn trước. Giải quyết kịp thời đơn thư và khiếu nại tố cáo, không để xảy ra “điểm nóng”[3].

Thực hiện những lời căn dặn của Bác, Đảng bộ Nghệ An luôn xem công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt trong toàn bộ hoạt động của mình, tập trung thực hiện thường xuyên, liên tục công tác tự phê bình và phê bình để xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng được các cấp ủy ở Nghệ An lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, đồng bộ. Đã xuất hiện nhiều tấm gương cán bộ, đảng viên gương mẫu, nêu cao ý thức phục vụ, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng.

60 năm đã trôi qua, kể từ ngày Bác Hồ về thăm quê lần thứ hai, theo dấu chân Người, hàng năm làng Sen, làng Chùa xã Kim Liên đã thu hút hàng triệu du khách trong nước và quốc tế về thăm. Kim Liên quê Bác nay đã là xã Nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh. Huyện Nam Đàn đã là huyện Nông thôn mới và đang xây dựng huyện Nông thôn mới kiểu mẫu.

Dù đã đi xa, nhưng tư tưởng và những lời căn dặn của Bác mãi còn nguyên giá trị, thôi thúc cán bộ, đảng viên và Nhân dân Nghệ An không ngừng rèn luyện, phấn đấu xây dựng Nghệ An trở thành “một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc” như mong ước của Bác.

[1] Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng tỉnh Nghệ Tĩnh: Bác Hồ với quê hương Nghệ Tĩnh, NXB Nghệ Tĩnh 1977, tr.100.

[2]https://nghean.dcs.vn/vi-vn/tin/tinh-hinh-kinh-te---xa-hoi-nam-2020--ke-hoach-phat-trien-kinh-te---xa-hoi-nam-2021/405534-488093-890565

[3] https://nghean.dcs.vn/vi-vn/tin/tinh-hinh-kinh-te---xa-hoi-nam-2020--ke-hoach-phat-trien-kinh-te---xa-hoi-nam-2021/405534-488093-890565