Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công để lại nhiều bài học vô giá mà hàng đầu và xuyên suốt là bài học về ý Đảng, lòng dân. Đó là sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn, tài tình của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy vai trò to lớn của quần chúng nhân dân. Thực hiện khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc trong công cuộc đổi mới hôm nay càng phải hiểu thấu và làm đúng bài học đó.

Kiên quyết lãnh đạo, chăm lo rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên 

Chúng ta đều biết, từ khi ra đời đến lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám thành công, Đảng phải hoạt động bí mật trong muôn vàn khó khăn, thử thách, hy sinh do chính sách khủng bố cực kỳ tàn bạo của thực dân Pháp.

Những năm đầu sau Xô viết Nghệ Tĩnh, các tổ chức của Đảng và của quần chúng tan rã hầu hết, phong trào cách mạng tạm lắng xuống. Điều mang ý nghĩa quyết định là Đảng có một đường lối cách mạng đúng đắn trên cơ sở thấm nhuần Chủ nghĩa Mác-Lênin, xuất phát từ thực tiễn Việt Nam, phù hợp với nguyện vọng thiết tha của quần chúng nhân dân nên đã vượt qua cơn thoái trào. Trong thời kỳ Cách mạng Tháng Tám, do sự thay đổi về kinh tế, chính trị, lực lượng các giai cấp, Đảng ta đã thay đổi chiến lược, thay đổi chính sách cách mạng, chuyển hướng đấu tranh cho phù hợp với nguyện vọng chung của toàn thể nhân dân. Sự thay đổi đó thể hiện bản lĩnh, trí tuệ sáng suốt, đổi mới, sáng tạo của Đảng, nó hợp với tình hình thực tiễn.

Qua gần 40 năm đổi mới, trong các kỳ đại hội, Đảng ta có những bước phát triển mới về tư duy lý luận trong hoạch định đường lối, chính sách, đề ra cương lĩnh phù hợp với thực tiễn đất nước, xu thế tiến bộ của nhân loại và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Khẳng định tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, Đại hội XIII nêu quyết tâm “khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Đường lối đổi mới của Đảng tỏ rõ bản chất khoa học, cách mạng và nhân văn trên nền tảng Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đường lối đó được triển khai bởi phương châm “đoàn kết - dân chủ - kỷ cương - sáng tạo - phát triển”, thể hiện bản lĩnh, ý chí kiên cường, quyết tâm, đồng tâm, tín tâm đi tới của cả dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Sự hoạch định đường lối của Đảng thể hiện một định hướng, định hình đúng đắn, phản ánh khát vọng phát triển mạnh mẽ và quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, phù hợp và đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân.

Hơn 3/4 nhiệm kỳ qua, bên cạnh những thuận lợi, nước ta cũng đối mặt với muôn vàn khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, xung đột quân sự Nga-Ukraine, Hamas-Israel... Tuy nhiên, Đảng ta vẫn kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong lãnh đạo đổi mới và xây dựng Đảng, Đảng chú trọng công tác cán bộ với ý nghĩa “then chốt của then chốt”. 

Nói đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là phải nhắc tới tấm gương nhiều cán bộ, đảng viên, tiêu biểu là các đồng chí Tổng Bí thư của Đảng như: Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ... Những nhà cách mạng kiên trung đó hết sức trung thành với Đảng, với Nhân dân, luôn đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, của giai cấp, của dân tộc lên trên hết, trước hết. Các đồng chí đó đã vui vẻ hy sinh hết thảy, hy sinh cả tính mạng của mình cho Đảng và dân tộc; đã đem xương máu của mình vun tưới cho cây cách mạng nở hoa, kết trái.

Bài học đề cao đạo đức chí công vô tư, chống chủ nghĩa cá nhân của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Cách mạng Tháng Tám đang rọi sáng cho việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Các nghị quyết của Đảng nhấn mạnh cán bộ, đảng viên phải nêu cao ý thức phục vụ Nhân dân, thật sự gắn bó với Nhân dân, hiểu dân, học dân, hỏi dân. Quan liêu, tham nhũng, lãng phí, xa rời dân, thiếu trách nhiệm, vô trách nhiệm, sợ trách nhiệm, không dám chịu trách nhiệm trước Nhân dân sẽ dẫn đến những tổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước, của chế độ và của Đảng. Người đứng đầu Đảng ta nhấn mạnh, mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ cấp cao, cán bộ chủ chốt, người đứng đầu các cấp, các ngành phải nhận thức sâu sắc, đầy đủ trách nhiệm của mình trước nhân dân, trước Đảng để tự giác thực hiện nhiệm vụ. Sự gương mẫu của Trung ương là cực kỳ quan trọng, có ý nghĩa quyết định.

Tập hợp quần chúng đi liền với bồi dưỡng sức dân

Sự lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đi tới thành công của Cách mạng Tháng Tám ghi đậm dấu ấn nổi bật là căn cứ vào tình hình thay đổi để thay đổi chiến thuật vận động mà lõi cốt là đánh thức được tinh thần dân tộc. Đảng tổ chức Việt Nam độc lập đồng minh và các đoàn thể cứu quốc để đoàn kết chặt chẽ mọi lực lượng yêu nước chống phát xít và thực dân. Việt Minh - một cái tên rõ rệt, thiết thực, có tính chất dân tộc hơn, chương trình giản đơn, đầy đủ, hợp với nguyện vọng của toàn dân, lại được cán bộ đi sát với dân tổ chức thực hiện nên phát triển mau và mạnh. Việt Minh đặt chính sách hàng đầu là “ích quốc, lợi dân”; đồng thời thực hiện giảm tô, giảm tức, tịch thu ruộng đất của đế quốc, Việt gian giao cho dân cày. Tất cả tạo nên một động lực, xung lực mới, nguồn năng lượng và sinh khí mới cho cả dân tộc vùng lên xóa gông cùm nô lệ, giành tự do độc lập vào mùa thu Tháng Tám năm 1945.

Bài học về sức dân, lòng dân, trí dân, sự đồng tình, ủng hộ của Nhân dân, dân là gốc làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám trước đây được thấm sâu trong đường lối, chủ trương và sự lãnh đạo, tổ chức thực hiện của Đảng trong phát triển đất nước hiện nay. Đảng ta luôn luôn khẳng định đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để củng cố, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phải đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, giữ vững vai trò nòng cốt trong tập hợp, vận động nhân dân, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước.

Đảng và Nhà nước quan tâm xây dựng, tổ chức và gia tăng ngân sách trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội. Chúng ta thực hiện tốt chỉ tiêu giảm nghèo, hoàn thành hầu hết và cơ bản các mục tiêu thiên niên kỷ. Cùng với thực hiện chính sách chăm sóc người có công, chính sách đối với người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số, chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, đời sống nhân dân từng bước được nâng cao.

Bồi dưỡng sức dân tỏ rõ bản chất của một đảng chân chính cách mạng, thể hiện trong đường lối, chính sách và tổ chức thực hiện với quan điểm cốt lõi là Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Xét tới ngọn ngành thì điều căn cốt nhất trong đường lối, chủ trương của Đảng phải đúng với yêu cầu, nguyện vọng của Nhân dân, vì lợi ích và hạnh phúc của Nhân dân. Đó là lý do mà đường lối đổi mới của Đảng được Nhân dân tiếp nhận, ủng hộ, nhiệt tình tham gia. Sức mạnh tinh thần và vật chất của Nhân dân là cội nguồn sâu xa của thắng lợi và phát triển. Chúng ta nói sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng thì nhân lõi của đường lối phải đúng với nguyện vọng của Nhân dân. Đồng thời, hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng phải đi liền với xây dựng đội ngũ cán bộ vừa “hồng” vừa “chuyên” và luôn bồi dưỡng sức dân. Bài học kinh nghiệm đó vẹn nguyên giá trị, mở đường đổi mới, soi sáng tương lai, trường tồn cùng dân tộc và nhân loại.

____________________

* Học viện Chính trị - Bộ QP