Chị Nguyễn Thị Phương Thúy - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn Nghệ An trao tặng 20 suất quà cho 20 thiếu nhi, gia đình có hoàn cảnh khó khăn của thôn bãi Lim, xã Phúc Sơn, huyện Anh Sơn, Nghệ An

Thanh niên là lực lượng nòng cốt quan trọng nhất trong quá trình kiến tạo xã hội. Đặc biệt, trong những phong trào làm thay đổi xã hội theo hướng tích cực hơn, thanh niên luôn là lực lượng chủ đạo. Và thanh niên cũng luôn thể hiện vị thế của mình với sự vận động của xã hội qua các phong trào xã hội.

Muốn cải tạo xã hội theo hướng tích cực hơn, tốt đẹp hơn thì cần có một lực lượng đủ mạnh cả về thể lực lẫn trí lực. Và thanh niên là những người đáp ứng được nhu cầu để trở thành lực lượng nòng cốt của các phong trào cải biến xã hội. Để tạo ra một phong trào xã hội tích cực thì cần có những con người có đủ năng lực nhận thức, đủ sức khỏe và trí tuệ để hành động tập thể, cùng có chung chí hướng để tạo ra tác động cộng hưởng với nhau. Từ đó họ tập hợp nhau lại để thực hiện các hoạt động xã hội nhằm đạt được mục tiêu đặt ra là để cải biến xã hội theo hướng tích cực với hệ giá trị đã được xác nhận từ trước đó. Trong lịch sử phát triển, các phong trào xã hội luôn có vai trò quan trọng, đặc biệt trong những giai đoạn, bối cảnh quan trọng, các phong trào xã hội luôn tạo ra được những điểm nhấn để thay đổi xã hội. Và lực lượng quan trọng nhất trong các phong trào xã hội đương nhiên là lực lượng thanh niên. Trong bối cảnh hiện đại, các phong trào xã hội càng có vai trò quan trọng, cả cấp độ quốc tế lẫn quốc gia và các địa phương. Hàng ngày, chúng ta vẫn thấy những phong trào xã hội liên quan đến môi trường, đến các vấn đề an sinh xã hội, văn hóa hay chính trị. Các phong trào xã hội của tầng lớp thanh niên ngày càng đóng góp lớn hơn cho sự phát triển.

Cũng như các địa phương khác, Nghệ An rất coi trọng công tác phát triển lực lượng thanh niên. Thanh niên Nghệ An cũng không ngừng vươn lên để khẳng định vai trò là lực lượng quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà. Một trong những biểu hiện rõ ràng là thanh niên Nghệ An đã vận động và thực hiện nhiều phong trào xã hội có giá trị thực tiễn cao, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp hơn. Từ các phong trào trong lĩnh vực kinh tế như “Thanh niên nông thôn sản xuất giỏi, kinh doanh giỏi”, “Thanh niên xung kích phát triển”, “Đồng hành với thanh niên lập nghiệp”, “Thanh niên với sáng tạo”, “Thanh niên với khởi nghiệp”, “Thanh niên xây dựng nông thôn mới”…. đến các phong trào văn hóa xã hội như “Thanh niên với công tác đền ơn đáp nghĩa”, “Thanh niên tham gia phòng chống tệ nạn ma túy”.... Gần đây là các phong trào thanh niên liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường. Một phong trào đang diễn ra sôi nổi nhất chính là phong trào thanh niên tham gia xử lý rác thải. Phong trào này đã tập hợp được hàng ngàn thanh niên ở các tổ chức đoàn thể khác nhau cùng chung tay vào việc xử lý rác thải, từ việc thu gom rác thải ở nông thôn đến việc chung tay xử lý ở các bãi rác. Cao hơn nữa là việc tham gia các sáng kiến, ý tưởng để xử lý rác thải. Đây là những hoạt động tiếp tục các phong trào trước đó, nhất là phong trào “Ngày chủ nhật xanh”, “Thanh niên bảo vệ môi trường”….

Nhiều hoạt động ý nghĩa của Tuổi trẻ Nghệ An trong tháng thanh niên 2024

Những phong trào đoàn có sự tham gia của lực lượng thanh niên thường xuất phát mạnh mẽ và có giá trị nhất định trong việc làm cho xã hội tốt hơn, đẹp hơn. Và sự tham gia của tầng lớp thanh niên vào các phong trào xã hội cũng là nhân tố quan trọng làm thay đổi xã hội theo hướng tích cực hơn, tiến bộ hơn. Nếu được tổ chức tốt, các phong trào xã hội của tầng lớp thanh niên sẽ trở thành một nguồn lực quan trọng trong quá trình phát triển của một quốc gia bởi các phong trào xã hội của thanh niên là sự thể hiện quan điểm, nhận thức và ý chí, sức mạnh của tầng lớp đang giữ vai trò là lực lượng chủ yếu của xã hội. Nói vậy để thấy, khi một địa phương có các phong trào xã hội của tầng lớp thanh niên ngày càng mạnh mẽ có nghĩa là địa phương đó đang có một nguồn lực quan trọng, thanh niên của địa phương đó đang sẵn sàng gánh vác trách nhiệm làm chủ xã hội, thay đổi xã hội và phát triển xã hội.

Trong cả lý luận lẫn thực tiễn, tầng lớp thanh niên và các phong trào cải biến xã hội luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đây là mối quan hệ qua lại và có tác động nhiều mặt đến xã hội. Trong sự biến đổi và tiến bộ xã hội, thanh niên giữ một vai trò quan trọng. Thanh niên luôn là lực lượng nòng cốt, là động lực quyết định đến tiến trình phát triển của xã hội. Không thể phủ nhận rằng, thanh niên là lực lượng cốt lõi tạo nên sự thay đổi trong xã hội. Nhưng để làm được điều đó, thành niên cần trở thành một lực lượng có sức liên kết mạnh mẽ và thể hiện ý chí sức mạnh của mình qua các phong trào xã hội. Trong các lý thuyết phổ biến trên thế giới thì thuật ngữ “phong trào xã hội” được hiểu là một phong trào cộng đồng dựa trên sự nỗ lực tự nguyện và có chủ đích để tổ chức các cá nhân hành động một cách nhịp nhàng, nhằm đạt được một mức độ ảnh hưởng đủ mạnh để tạo sự thay đổi tích cực hoặc ngăn chặn sự thay đổi tiêu cực trong xã hội. Thanh niên luôn là trọng tâm của các chương trình phát triển của các tổ chức và các quốc gia vì họ là lực lượng lao động chính, cũng là nguồn lực để cải tạo và phát triển xã hội. Vậy nên, các phong trào xã hội cũng cần thu hút được tầng lớp thanh niên tham gia để đảm bảo có đủ lực lượng lớn mạnh. Thanh niên có đủ các yếu tố mà các phong trào xã hội cần thiết: sức mạnh thể chất dẻo dai, nhiệt huyết, sự sáng tạo, dám thay đổi, dễ cởi mở và sức liên kết lớn. Ngược lại, các phong trào xã hội là môi trường để rèn luyện lý tưởng và hiệu quả đối với tầng lớp thanh niên. Thực tế chứng minh những thanh niên được trải nghiệm qua các phong trào xã hội tiến bộ, tích cực thường có tư duy đổi mới, sức sáng tạo lớn hơn, năng lực tổ chức và vận động tốt hơn, khả năng liên kết và điều chỉnh một tập thể và các mục tiêu chung tốt hơn. Các phong trào xã hội cũng tôi luyện cho họ ý chí mạnh mẽ, tinh thần trách nhiệm xã hội cao hơn và nhận thức rõ hơn về sức mạnh tập thể, sức mạnh cộng đồng. Họ hứa hẹn sẽ là những nhân tố then chốt, những cán bộ có năng lực và trí tuệ để quản trị xã hội trong tương lai gần.

Chúng ta vui mừng vì quê hương gần đây xuất hiện nhiều phong trào liên quan đến tầng lớp thanh niên. Điều đó chứng tỏ thanh niên quê ta đã và đang sẵn sàng gánh vác trách nhiệm phát triển xã hội, xây dựng quê hương. Nhưng cũng cần tỉnh tảo để nhìn nhận rõ ràng hơn về các phong trào mà thanh niên đang tham gia để đánh giá lại thực tế phát triển của tỉnh nhà. Rõ ràng thanh niên đang tham gia vào nhiều phong trào, nhưng nó chưa hẳn là các phong trào xã hội. Nhiều phong trào còn mang tính hình thức, là phong trào biểu dương lực lượng chính trị hơn là các phong trào xã hội. Các phòng trào như vậy thường rất mạnh mẽ lúc mới xuất hiện nhưng lại nhanh chóng lụi tàn, thoái trào và hiệu quả xã hội cũng không cao. Vậy nên cần phải tạo ra những phong trào xã hội thật sự ý nghĩa, mang lại nhiều giá trị cho xã hội, tránh các phong trào mang tính hình thức, trống rỗng. Bởi những phong trào như vậy sẽ làm tha hóa tầng lớp thanh niên đã tham gia vào đó. Nó dễ tạo ra căn bệnh hình thức, tâm lý ỷ lại, vô trách nhiệm trong tầng lớp thanh niên. Bên cạnh đó, cũng cần tránh những phong trào xã hội tiêu cực. Muốn vậy thì cần phải nhận diện đúng bản chất phong trào xã hội. Đây là vấn đề phức tạp, không phải người thanh niên nào cũng có đủ năng lực và sự tỉnh táo để làm điều đó một cách hiệu quả. Phòng trào xã hội cũng mang nhiều mặt tích cực và tiêu cực của nó. Trong khi đó, thanh niên cũng dễ bị kích động, lôi kéo. Trường hợp bị các thế lực lợi dụng, lôi kéo vào các phong trào xã hội tiêu cực, gây rối loạn xã hội và ảnh hưởng đến lợi ích cộng đồng, lợi ích quốc gia thì hệ lụy vô cùng to lớn. Vậy nên, thanh niên cũng cần phải rèn luyện bản lĩnh thật sự của mình. Nếu không có bản lĩnh thật sự, không có sự nhìn nhận xác đáng về tình hình thực tiễn khi lựa chọn tham gia vào một phong trào xã hội thì nhiều khi lại trở thành sự cản trở đối với sự phát triển của xã hội./.