Đất nước Việt Nam ba mươi năm chiến tranh (1945-1975) – ba mươi năm khói bom, lửa đạn… lắm vinh quang, hào hùng; song cũng đầy mất mát, thương đau. Và dẫu biết rằng văn học luôn là tấm gương phản chiếu hiện thực, nhưng do đặc điểm của hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ mà nội dung...

Thế kỉ XVIII, Thái thường tự khanh Bùi Sĩ Tiêm và sau đó Ngô Thì Nhậm đã nói đến việc người nước ngoài vào khai thác mỏ tạo ra tai họa và các nguy cơ an ninh rình rập đất nước( xem Bài học từ lịch sử của Trần Kim Anh, Văn hoá Nghệ An, số 152,10/7/2009 ). Đến những...

 Trao đổi tại diễn đàn Xã hội học: “Tiếp tục trao đổi về truyền thống và hiện đại trong sự nghiệp đổi mới của chúng ta”do Viện Xã hội học tổ chức năm 1989 I Trong lịch sử Việt Nam, Phật giáo đã có một ảnh hưởng lâu dài từ đầu công nguyên cho đến ngày nay. Phật giáo đã để lại...

Nhân học văn hóa là một ngành khoa học được hình thành ở phương Tây khoảng đầu thế kỷ XIX và phát triển rực rỡ vào khoảng đầu và giữa thế kỷ trước. Ở Việt Nam, một số nhà văn hóa học và dân tộc học đã tiếp cận với những hạt nhân tư tưởng của lý thuyết này ngay...

               Nếu như các nhà ngôn ngữ học có khái niệm “chơi chữ” thì những người dân quê ở Nghệ-Tĩnh thường gọi là “nói lối” (hay “nói lồi”), và đã có những  làng, xóm “nói lối” hoặc những những nhân vật nổi tiếng về tài nói lối. Mặc dù không được trang bị những kiến thức bài bản về ngôn...

Rabindranath Tagore (1861-1941) là đại thi hào của Ấn Độ từ lâu đã quen thuộc với bạn đọc Việt Nam. Ở Việt Nam ngay từ năm 1924 bạn đọc đã biết đến tên tuổi R. Tagore qua bài giới thiệu Bàn phiếm về văn hóa Đông - Tây  của Thượng Chi (Báo Nam Phong, số 89), nhưng phải đến thập...

Huyền thoại “Cột đồng Mã Viện” không làm tôi băn khoăn về địa điểm hoặc có hay không, trái lại gợi lên trong tôi thời kỳ cư dân Đông Sơn đứng trước hiểm họa ngoại bang cùng sự tan rã chế độ thị tộc của cộng đồng Lạc Việt. Đồng. Một thứ nguyên liệu lý tưởng so với đá và...

 Bởi những người đi trước đã gọi “mỹ thuật Lý ”,“mỹ thuật Trần”, “mỹ thuật thời Lê Sơ”, “mỹ thuật Tây Sơn”… nên tôi cũng mạo muội gọi “mỹ thuật Nguyễn”, cho dù cảm thấy gọi như thế vô hình trung người ta đã gán cho mỹ thuật chỉ là của các Vương triều. Đành rằng mỗi thời đoạn mỹ...

Trong một bài phê bình của Xuân Diệu với Lê Đạt về việc học theo lối thơ của Maia, ông viết: “Cùng với Trần Dần, Lê Đạt đã mở sách ra đọc, học đòi Mai-a-kốp-ski một cách lố bịch. Mai-a-kốp-ski là một nhà thơ lớn, cần phải học cái nhiệt tình yêu Đảng, bảo vệ chế độ Xô Viết của...

1/ Khi nghiên cứu niên đại các bản Kiều Nôm cổ, trước nay vốn có hai hường đi cơ bản rất khác nhau : ---Một hướng thì chỉ coi trọng năm in :như coi bản in1871 phải cổ hơn bản in 1872, bản in 1872 phải cổ hơn các bản in 1879 v.v. ---Một hướng thì coi trọng nội dung chữ nghĩa...

I – Trong giới lãnh đạo và giới hiểu biết ở ta hiện nay thường nói đến “dân trí”, coi đó là một giải pháp cơ bản để giải quyết tình hình. Cách nhìn nhận thực tế và hình dung cách giải quyết tuy khác nhau, nhưng đều xuất phát từ một cơ sở thực tế . Quy trách nhiệm...

1/ Gần đây , trong cuốn NGHIÊN CỨU VĂN BẢN TRUYỆN KIỀU do Nhà xuất bản Khoa học xã hội in năm 2006, Phó Giáo sư (PGS) Đào Thái Tôn đã đặt lại vấn đề về rất nhiều từ ngữ trong Truyện Kiều. Trong bài này chúng tôi chỉ xin bàn thêm về  5 trong số các   trường hợp  được  PGS...

Một sự kiện trọng đại đối với Cao Bá Quát chính là việc ông bị đưa đi dương trình hiệu lực . Trong cái rủi có cái may. Nhờ có ra nước ngoài, tiếp xúc với nền văn minh phi truyền thống, kể cả văn hóa Đông Nam Á và văn hóa phương Tây lúc ấy đã có mặt ở...